دوران مدیریت دستوری به پایان رسیده و آینده از آنِ حکمرانی علمی و مشارکتی است

به گزارش عصرتبریز، بهرام سرمست صبح روز چهارشنبه چهاردهم آبام ماه در همایش آموزشی «حکمرانی استانی» ویژه فرمانداران، بخشداران، شهرداران و اعضای شورای اداری استان، اظهار کرد: اداره کشور با روش‌های سنتی و تمرکزگرایانه دیگر پاسخگوی پیچیدگی ‌های امروز جامعه نیست. جهان در حال تجربه تحولات شتابان علمی، فناورانه و اجتماعی است و نظام اداری ما نیز باید هم‌گام با این تغییرات متحول شود.

استاندار آذربایجان شرقی با بیان اینکه نخستین گام در این مسیر، تغییر نگرش مدیران است، افزود: مدیران باید از نقش صرفاً اجرایی خارج شده و به رهبران فکری و تسهیل‌گران توسعه تبدیل شوند. فرمانداران، شهرداران و مدیران دستگاه ‌ها باید بدانند که در عصر جدید، قدرت نه در دستور دادن بلکه در اقناع، گفت‌وگو و توانایی ایجاد همدلی است. هر مدیری که نتواند میان مردم و حاکمیت پل ارتباطی ایجاد کند، در واقع مأموریت اصلی خود را انجام نداده است.

وی تأکید کرد: حکمرانی استانی به معنای مشارکت واقعی استان‌ها در تصمیم ‌سازی ‌های ملی است. دولت وفاق ملی با محوریت دکتر پزشکیان معتقد است که بسیاری از تصمیم ‌ها باید در سطح استان اتخاذ شود تا هم با شرایط محلی منطبق ‌تر باشد و هم مردم احساس کنند که در سرنوشت خود نقش دارند. تمرکز تصمیم‌ گیری در پایتخت، توسعه را کند کرده و باعث گسست میان مرکز و استان‌ ها شده است. امروز زمان آن رسیده که با تکیه بر اعتماد، ظرفیت‌های محلی را فعال کنیم.

استاندار آذربایجان شرقی ادامه داد: تمرکززدایی تنها به معنای تفویض اختیار نیست، بلکه انتقال اعتماد و مسئولیت است. اگر به استان‌ها اختیار داده می‌شود، در کنار آن باید ظرفیت پاسخگویی، شفافیت و مشارکت هم تقویت شود. این فرایند نیازمند فرهنگ سازمانی جدیدی است که در آن همه مدیران یاد بگیرند به جای اطاعت صرف از ساختار بالا، به مردم و نخبگان محلی تکیه کنند.

سرمست افزود: حکمرانی نوین سه ویژگی دارد؛ دانایی‌محوری، شبکه‌ای بودن و مشارکت‌جویی. در این الگو، تصمیم‌ها بر پایه داده ‌های دقیق و تحلیل‌های علمی گرفته می‌شود، نهادها به‌صورت شبکه‌ای و تعاملی همکاری می‌کنند و مردم نه مخاطب بلکه شریک تصمیم‌ها هستند. اگر بتوانیم این سه اصل را در نظام اداری نهادینه کنیم، بسیاری از چالش‌های مدیریتی کشور برطرف خواهد شد.

وی یادآور شد: مدیران استان باید خود را در برابر افکار عمومی پاسخگو بدانند. در دنیای امروز، قدرت در پنهان‌کاری نیست بلکه در شفاف‌سازی است. مدیری موفق است که بتواند تصمیم خود را توضیح دهد، از نقد نترسد و در برابر جامعه و رسانه‌ها پاسخگو باشد. هیچ مدیری از نقد سازنده آسیب نمی‌بیند، بلکه نقد، ابزاری برای بهبود عملکرد است.

استاندار آذربایجان شرقی افزود: ما باید شاخص‌های جدیدی برای ارزیابی مدیران تعریف کنیم؛ میزان رضایت مردم، میزان دسترسی به خدمات، عدالت در توزیع منابع و شفافیت عملکرد باید جایگزین معیارهای سنتی شود. مردمی که احساس کنند در تصمیم‌ها دیده می‌شوند، بیش از پیش با دولت همراهی خواهند کرد.

وی با اشاره به شاخص‌های جهانی حکمرانی خوب گفت: در تمام نظام ‌های موفق، اصولی مانند شفافیت، قانون‌گرایی، پاسخگویی، عدالت‌ محوری و کارآمدی در مرکز توجه است. ما نیز باید با نگاه علمی این اصول را در رفتار مدیریتی خود پیاده کنیم. قانون ‌مداری یعنی همه تصمیم‌ها در چارچوب قانون و عدالت اتخاذ شود، نه براساس روابط و سلایق شخصی.

سرمست تصریح کرد: در استان آذربایجان شرقی تلاش داریم الگوی جدیدی از حکمرانی را به نمایش بگذاریم؛ الگویی که بر پایه خرد جمعی، اعتماد و مشارکت استوار است. از همه مدیران می‌خواهم از ظرفیت دانشگاه‌ها، اندیشکده‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان استان در برنامه‌ریزی‌ها استفاده کنند. دانشگاه‌ها باید به خانه دوم مدیران تبدیل شوند و اتاق‌های فکر استانی باید بازوان تصمیم‌سازی برای فرمانداران و مدیران باشند.

وی افزود: تصمیم‌گیری بدون استفاده از دانش روز و تحلیل داده‌ها، تصمیمی ناقص است. مدیران باید با واقعیت ‌های میدانی و آمار دقیق تصمیم بگیرند. عصر جدید، عصر داده‌ها و شواهد است نه حدس و سلیقه. مدیری که بدون تحلیل دقیق اقدام کند، نمی‌تواند سیاست‌های مؤثر و پایدار طراحی کند.

استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به سابقه تاریخی تبریز در پیشگامی‌های فکری و سیاسی کشور گفت: مردم آذربایجان همواره در خط مقدم تحولات اجتماعی ایران بوده‌اند. تبریز در مشروطه، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نقشی تعیین‌کننده داشته و امروز نیز باید در عرصه حکمرانی نوین پیشتاز باشد. این خطه همواره پرچمدار اصلاح و عدالت‌خواهی بوده و امروز می‌تواند الگوی حکمرانی مشارکتی برای کشور باشد.

وی خاطرنشان کرد: ما در مسیر تحقق دولت هوشمند و شفاف هستیم. باید از فناوری‌های نو مانند سامانه‌های اطلاعاتی، دولت الکترونیک و سیستم‌های داده ‌محور برای افزایش بهره ‌وری استفاده کنیم. در حکمرانی مدرن، فناوری نه ابزار جانبی بلکه بستر اصلی تصمیم‌گیری است. اگر بتوانیم خدمات را دیجیتال و تصمیم‌ها را داده‌محور کنیم، اعتماد عمومی به دولت نیز افزایش می‌یابد.

سرمست با اشاره به نقش فرمانداران و بخشداران در تحقق اهداف دولت گفت: فرمانداران باید مدیران توسعه منطقه‌ای باشند نه مجریان صرف بخشنامه‌ها. آنان باید با شوراهای اسلامی، فعالان اقتصادی، سازمان‌های مردم‌نهاد و نخبگان محلی ارتباط مؤثر برقرار کنند. بخشداران نیز در سطح محلی باید حلقه ارتباط میان دولت و مردم باشند و مسائل را پیش از آنکه به بحران تبدیل شوند، مدیریت کنند.

وی افزود: ما در استان به دنبال تقویت مهارت‌های مدیریتی هستیم تا مدیران بتوانند با چالش‌های نوین اجتماعی و اقتصادی مواجه شوند. آموزش مداوم، تبادل تجربه و یادگیری سازمانی از ضرورت‌های امروز مدیریت است. اگر مدیران ما یادگیرنده باشند، نظام اداری نیز پویا و انعطاف‌پذیر خواهد بود.

استاندار آذربایجان شرقی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: باید باور کنیم که توسعه تنها با اجرای پروژه‌های عمرانی تحقق نمی‌یابد؛ توسعه واقعی آن است که مردم احساس امنیت، عدالت و امید کنند. اگر مردم به آینده امیدوار باشند، بزرگ‌ترین سرمایه اجتماعی برای دولت فراهم می‌شود. امیدآفرینی، وظیفه همه مدیران است.

وی اضافه کرد: در دولت وفاق ملی، نگاه ما به حکمرانی، نگاه انسانی است. ما باید در کنار برنامه‌ریزی اقتصادی، به کرامت مردم، عدالت در فرصت‌ها و کیفیت زندگی نیز توجه کنیم. مردم باید احساس کنند که در مرکز تصمیم‌ها قرار دارند. هیچ سیاستی بدون رضایت مردم پایدار نخواهد بود.

سرمست در پایان با تأکید بر اینکه حکمرانی استانی یک ضرورت راهبردی برای آینده کشور است، گفت: ما باید از مدیریت صرفاً اداری به حکمرانی اجتماعی گذر کنیم. اداره استان باید بر پایه اعتماد، خرد جمعی و تعامل میان دولت، مردم و نخبگان شکل گیرد. این مسیر شاید زمان‌بر باشد اما تنها راه تضمین توسعه پایدار است. آذربایجان شرقی با پیشینه تاریخی و ظرفیت‌های انسانی خود می‌تواند در تحقق الگوی حکمرانی نوین و مردمی، پیشگام کشور باشد.